Kurkuma, jest nie tylko jednym z kluczowych składników kuchni Azji południowo-wschodniej, ale również ważnym elementem tradycyjnej medycyny. Dzięki swoim wyjątkowym właściwościom kurkuma pomaga w zwalczaniu wielu schorzeń i problemów zdrowotnych.
Złocisty proszek pozyskiwany jest z kłączy rośliny, które zawierają cenioną kurkuminę.
Czy wiesz, jakie są właściwości kurkumy i jakie są zastosowania kurkuminy? Zapraszamy do zgłębienia tajników tej niezwykłej przyprawy.
Spis treści
Czym jest kurkuma?
Kurkuma (ostryż długi) znana także jako szafran indyjski to roślina należąca do rodziny imbirowatych, znana przede wszystkim z wykorzystania jej korzenia w kuchni i medycynie.
Korzeń kurkumy jest często używany w postaci sproszkowanej jako przyprawa, nadając potrawom charakterystyczny, żółty kolor i delikatnie pikantny, lekko gorzki smak. Jest kluczowym składnikiem curry, popularnego w kuchni indyjskiej.
Kurkuma ma również długą historię wykorzystania w tradycyjnej medycynie azjatyckiej, szczególnie w Indiach, gdzie jest ceniona za swoje właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne.
Głównym aktywnym składnikiem kurkumy jest kurkumina, której przypisuje się wiele korzyści zdrowotnych, w tym wsparcie w leczeniu i profilaktyce różnych stanów zdrowotnych.
Kurkuma jest również popularna w produktach kosmetycznych i suplementach diety, a także w przemyśle spożywczym jako naturalny barwnik.
Na co dobra jest kurkuma?
Kurkuma jest znana z różnorodnych potencjalnych korzyści zdrowotnych. Najważniejszym składnikiem, który kurkuma zawiera, jest kurkumina, która ma właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne.
Dzięki temu kurkuma jest często stosowana w celu łagodzenia stanów zapalnych i bólu, szczególnie w przypadkach takich jak zapalenie stawów. Jest również uważana za pomocną w poprawie trawienia i funkcji wątroby, a także w łagodzeniu problemów żołądkowych.
Kurkuma ma także zastosowanie w profilaktyce i wsparciu leczenia niektórych chorób sercowo-naczyniowych, dzięki swoim właściwościom obniżającym poziom cholesterolu.
Ponadto, ze względu na swoje właściwości antyoksydacyjne, może pomagać w zwalczaniu uszkodzeń spowodowanych przez wolne rodniki, co ma znaczenie w profilaktyce starzenia się i niektórych chorób neurodegeneracyjnych.
Warto jednak pamiętać, że chociaż kurkuma jest powszechnie uznawana za bezpieczną i korzystną, to nadmierne jej spożywanie może prowadzić do pewnych skutków ubocznych.
Ponadto, w przypadku istniejących problemów zdrowotnych lub stosowania leków, zaleca się konsultację z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji kurkumą.
Jak zwiększyć przyswajalność kurkumy?
Zwiększenie przyswajalności kurkumy można osiągnąć poprzez kilka metod. Jednym z najbardziej znanych sposobów jest łączenie jej z pieprzem czarnym, a konkretnie z piperyną, która jest w nim obecna.
Piperyna znacząco zwiększa wchłanianie kurkuminy, nawet do 2000%. Dodawanie tłuszczów również poprawia absorpcję kurkuminy, ponieważ jest ona rozpuszczalna w tłuszczach.
Dlatego spożywanie kurkumy z tłustymi potrawami lub w połączeniu z olejami, na przykład z oliwą z oliwek, może zwiększyć jej biodostępność.
Inną metodą jest podgrzewanie kurkumy, co może pomóc uwolnić kurkuminę. Dodanie sproszkowanej kurkumy jako przyprawy do ciepłych potraw czy naparów, jak na przykład złote mleko (tradycyjny indyjski napój z kurkumą), może zwiększyć jej przyswajalność.
Warto również wspomnieć, że na rynku dostępne są suplementy z kurkuminą, które często zawierają dodatkowe składniki zwiększające jej biodostępność.
Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na kurkumę?
Określenie konkretnego dziennego zapotrzebowania na kurkumę jest trudne, ponieważ nie istnieje oficjalnie zalecana dzienna dawka tej przyprawy.
Ilość kurkumy, którą można bezpiecznie spożywać, zależy od indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia danej osoby. Zazwyczaj w kuchni używa się jej w niewielkich ilościach, zwykle od ćwierć do jednej łyżeczki, co jest uważane za bezpieczne dla większości ludzi.
W przypadku suplementów z kurkuminą, które są bardziej skoncentrowane niż naturalna przyprawa, zalecane dawki są często określane przez producentów. Zwykle wahają się one od 400 do 600 mg trzy razy dziennie, ale mogą się różnić w zależności od konkretnego produktu i jego zastosowania.
Z czym nie wolno łączyć kurkumy?
Podczas spożywania kurkumy, istnieje kilka ważnych uwag i przeciwwskazań dotyczących jej interakcji z innymi substancjami czy lekami.
Kurkuma może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, szczególnie tymi, które wpływają na krzepnięcie krwi. Ze względu na jej właściwości przeciwzapalne, kurkuma może wzmacniać działanie leków przeciwzakrzepowych i przeciwagregacyjnych, co może zwiększać ryzyko krwawień.
Ponadto kurkuma może również wpływać na metabolizm niektórych leków w wątrobie, zmieniając ich efektywność. To obejmuje leki przeciwcukrzycowe, co może prowadzić do niedocukrzenia, oraz leki metabolizowane przez wątrobowy system enzymów P450, takie jak niektóre leki przeciwdepresyjne, antybiotyki i leki przeciwnowotworowe.
Osoby z problemami z wątrobą powinny również zachować ostrożność przy stosowaniu kurkumy, ponieważ może ona wpływać na funkcjonowanie wątroby.
Dodatkowo, w przypadku kamieni żółciowych lub problemów z żółcią, kurkuma może nasilać objawy, dlatego w takich przypadkach zaleca się konsultację z lekarzem.
Zawsze zaleca się konsultację z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania kurkumy jako suplementu, zwłaszcza jeśli osoba regularnie przyjmuje jakiekolwiek leki lub ma istniejące problemy zdrowotne.
Przepisy o właściwościach zdrowotnych z kurkumą.
Poniżej znajdziesz przepisy na bazie kurkumy, które mają właściwości prozdrowotne i działanie przeciwzapalne. Przepisy te wykazują działanie lecznicze.
Kurkuma może pomóc m.in. na jelita, poziom cukru, nowotwór, mózgowy czynnik neurotroficzny czy trzustkę. Kurkuma jako przyprawa to również silny przeciwutleniacz, który wykazuje właściwości lecznicze.
Przepis na prozdrowotny shot z kurkumy.
Ten shot to wspaniały sposób na rozpoczęcie dnia lub jako dodatkowy zastrzyk energii w ciągu dnia. Pamiętaj, że kurkuma może barwić, więc bądź ostrożny przy przygotowywaniu.
Składniki:
- Świeży korzeń kurkumy (około 3 cm, główny składnik)
- Świeży korzeń imbiru (około 3 cm)
- 1 mała papryczka chili (lub mniej, w zależności od preferencji co do ostrości)
- Sok z 2 dużych pomarańczy
- Opcjonalnie 1 łyżeczka miodu lub syropu agawy dla słodyczy
Sposób przygotowania:
- Obierz kurkumę i imbir, a następnie drobno je posiekaj. Papryczkę chili również posiekaj, usuwając nasiona, jeśli preferujesz mniej ostry smak.
- Wyciśnij sok z pomarańczy. Możesz użyć wyciskarki do cytrusów lub po prostu wycisnąć ręcznie.
- Umieść posiekaną kurkumę, imbir, chili i sok pomarańczowy w blenderze. Blenduj do uzyskania gładkiej konsystencji.
- Przecedź miksturę przez drobne sito lub gazę, aby usunąć większe kawałki.
- Jeśli używasz, dodaj miód lub syrop agawy i wymieszaj.
- Przelej shot do szklanek i podawaj od razu.
Ten energetyzujący napój to prawdziwa bomba witaminowa, idealna na wzmocnienie odporności.
Przepis na Golden Milk.
Golden Milk, czyli Złote Mleko, to popularny napój wywodzący się z ajurwedyjskiej tradycji medycyny indyjskiej, znany ze swoich prozdrowotnych właściwości i działania.
Składniki:
- 1 szklanka mleka (może być mleko roślinne, np. migdałowe lub kokosowe)
- 1 łyżeczka świeżej kurkumy
- 1/2 łyżeczki cynamonu
- Szczypta mielonego czarnego pieprzu (ułatwia wchłanianie kurkumy)
- 1 łyżeczka miodu lub syropu klonowego (opcjonalnie, do smaku)
- Mały kawałek świeżego imbiru lub 1/2 łyżeczki suszonego
Sposób przygotowania:
- W małym rondelku podgrzej mleko, ale nie doprowadzaj do wrzenia.
- Dodaj kurkumę, cynamon, mielony czarny pieprz i imbir.
- Mieszaj na małym ogniu przez kilka minut, aby składniki się połączyły.
- Przelej do kubka przez sitko, aby usunąć większe kawałki imbiru.
- Dodaj miód lub syrop klonowy do smaku i wymieszaj.
- Możesz delikatnie podgrzać ponownie, jeśli napój ostygł w trakcie przygotowania.
Golden Milk to idealny napój na relaksujący wieczór. Jego ciepłe, korzenne smaki nie tylko rozgrzewają, ale również mogą przynosić korzyści zdrowotne, takie jak przeciwzapalne i antyoksydacyjne działanie kurkumy.
Przepis na herbatę z kurkumą.
Ta herbata jest znana ze swoich właściwości przeciwzapalnych i może być szczególnie korzystna w sezonie przeziębień i grypy.
Składniki:
- 1 szklanka wody
- 1/2 łyżeczki mielonej kurkumy
- 1/2 łyżeczki mielonego imbiru lub ekstrakt z imbiru
- Miodu lub syropu klonowego do smaku
- Sok z 1/4 cytryny
- Szczypta czarnego pieprzu
Sposób przygotowania:
- W małym rondelku zagotuj wodę.
- Dodaj kurkumę i imbir, zmniejsz ogień i gotuj na wolnym ogniu przez około 10 minut.
- Odstaw z ognia i przecedź herbatę do kubka.
- Dodaj miód lub syrop klonowy oraz sok z cytryny do smaku. Możesz również dodać szczyptę czarnego pieprzu, który pomoże w lepszym przyswajaniu kurkumy.
- Dobrze wymieszaj i podawaj.
Smacznego!
Przepis na zupę z ryżem i kurkumą.
Ta zupa łączy w sobie bogate aromaty z łagodnymi składnikami, tworząc idealne danie na każdą porę roku.
Składniki:
- 1 szklanka brązowego ryżu
- 2 łyżki oleju roślinnego
- 1 duża cebula, posiekana
- 3 ząbki czosnku, posiekane
- 1 łyżeczka mielonego imbiru
- 1 łyżeczka mielonej kurkumy
- 1 litr bulionu warzywnego
- 1 puszka mleka kokosowego
- 2 marchewki, pokrojone w kostkę
- 1 pietruszka, pokrojona w kostkę
- Sól i świeżo mielony czarny pieprz do smaku
- Świeża kolendra lub natka pietruszki do dekoracji
- Opcjonalnie czerwona papryczka chili, pokrojona dla dodania ostrości
Sposób przygotowania:
- Ugotuj ryż zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Odstaw go do ostygnięcia.
- W dużym garnku podgrzej olej roślinny. Dodaj cebulę i smaż na średnim ogniu, aż stanie się szklista.
- Dodaj czosnek, imbir i kurkumę. Smaż przez około 1 minutę, aż wydobędą się aromaty.
- Wlej bulion warzywny, dodaj mleko kokosowe i wymieszaj.
- Dodaj marchewkę i pietruszkę. Gotuj na średnim ogniu przez około 20 minut, aż warzywa będą miękkie.
- Dodaj ugotowany ryż do zupy i gotuj przez kolejne 5 minut.
- Dopraw solą, pieprzem i opcjonalnie chili.
- Podawaj gorącą zupę, dekorując świeżą kolendrą lub natką pietruszki.
Ta zupa jest nie tylko pyszna, ale i pełna składników odżywczych. Ryż zapewnia energię i syci, a kurkuma jest znana ze swoich właściwości przeciwzapalnych i antyoksydacyjnych. To idealna opcja dla tych, którzy dbają o zdrową dietę!
Przepis na kawę z kurkumą.
Idealna na pobudzenie i dodanie energii, a jednocześnie korzystającą z właściwości prozdrowotnych kurkumy.
Składniki:
- 1 filiżanka gorącej, mocnej kawy
- 1/2 łyżeczki kurkumy w proszku lub ekstrakt z kurkumy
- 1/4 łyżeczki cynamonu w proszku
- Szczypta mielonego czarnego pieprzu (poprawia wchłanianie kurkumy)
- 1/2 łyżeczki miodu lub syropu klonowego (do smaku)
- 1 łyżka oleju kokosowego lub masła klarowanego (opcjonalnie)
- Mleko według uznania (może być roślinne, np. migdałowe)
Sposób przygotowania:
- Przygotuj mocną kawę według preferowanej metody (np. espresso, kawa przelewowa).
- Do gorącej kawy dodaj kurkumę, cynamon, pieprz oraz miód/syrop klonowy. Jeśli lubisz, możesz dodać także olej kokosowy lub masło klarowane.
- Całość dokładnie wymieszaj lub użyj blendera, aby napój był jednolity i pienisty.
- Dla złagodzenia smaku i dodania kremowości możesz dodać trochę mleka lub mleka roślinnego.
- Kawę podaj gorącą, najlepiej z odrobiną cynamonu na wierzchu dla dekoracji.
Ta kawa to nie tylko smakowity napój, ale również sposób na dodanie do diety korzystnych właściwości kurkumy, które mogą wspomagać odporność i redukować stan zapalny.
Kurkuma — podsumowanie.
Kurkuma jest stosowana przez wiele osób na całym świecie jako przyprawa w kuchni nie bez powodu.
Warto stosować kurkumę, ponieważ ma liczne właściwości zdrowotne i jest stosowana w profilaktyce i leczeniu wielu schorzeń.
Dlatego warto stosować kurkumę jako jeden z głównych składników swojej kuchni.
Źródła:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7522354/
